Ustawa „Za życiem” wprowadzona 4 listopada 2016 roku jest jednym z najważniejszych aktów prawnych, które mają na celu wsparcie kobiet w ciąży oraz rodzin dzieci z niepełnosprawnościami lub nieuleczalnie chorych. Ustawa ta oferuje szeroki zakres przywilejów, które mają ułatwić rodzicom radzenie sobie w trudnych sytuacjach związanych z wychowywaniem chorego dziecka.
Główne założenia i uprawnienia ustawy „za życiem”
- Jednorazowe świadczenie
Każda rodzina, w której dziecko urodziło się z ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem lub nieuleczalną chorobą zagrażającą życiu, ma prawo do jednorazowej zapomogi w wysokości 4000 zł. Świadczenie to jest niezależne od dochodu rodziny i ma na celu wsparcie finansowe w początkowym okresie życia dziecka. Aby uzyskać to świadczenie, rodzice muszą złożyć wniosek w urzędzie miasta/gminy lub ośrodku pomocy społecznej, dołączając wymagane dokumenty, takie jak zaświadczenie lekarskie potwierdzające diagnozę dziecka oraz zaświadczenie, że matka była pod opieką lekarza co najmniej od 10. tygodnia ciąży do porodu.
- Opieka zdrowotna
Dzieci mające zaświadczenie o nieuleczalnej chorobie mają prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach. Kobiety w ciąży mają prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na takich samych zasadach. Oznacza to, że świadczenia ambulatoryjnej opieki specjalistycznej i szpitalne powinny być udzielone w dniu zgłoszenia, a w przypadku braku możliwości w ciągu 7 dni roboczych od zgłoszenia.
- Urlopy i zasiłki
Rodzice dzieci z zaświadczeniem „Za życiem” mają prawo do wydłużonego o 24 tygodnie urlopu rodzicielskiego, który wynosi:
do 65 tygodni w przypadku urodzenia 1 dziecka,
do 67 tygodni w przypadku urodzenia 2 lub więcej dzieci
– jeśli dziecko ma zaświadczenie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu lub nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu.
Zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego wynosi 100% podstawy wymiaru, natomiast za okres urlopu rodzicielskiego (również wydłużonego) – 70% podstawy wymiaru. Można również wnioskować o równą wypłatę przez cały okres urlopu i wtedy podstawa zasiłku wynosi 81,5% za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego (56 lub 58 tygodni), natomiast za okres wydłużonego urlopu rodzicielskiego (9 tygodni) – podstawa zasiłku wyniesie 70%.
- Wsparcie psychologiczne i rehabilitacyjne
Ustawa zapewnia dostęp do szerokiego zakresu usług wsparcia, w tym:
– specjalistycznej pomocy psychologicznej;
– usług koordynacyjno-opiekuńczo-rehabilitacyjnych;
– opieki paliatywnej i hospicyjnej;
-rehabilitacji leczniczej;
wszelkich świadczeń wspierających dziecko i rodzinę, takich jak pomoc prawna i poradnictwo.
- Asystent rodziny
Każda kobieta w ciąży i jej rodzina mogą korzystać z pomocy asystenta rodziny, który oferuje:
– wsparcie w załatwianiu spraw urzędowych,
– pomoc psychologiczną,
– pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych,
– reprezentowanie przed różnymi instytucjami na podstawie pisemnego upoważnienia.
- Opieka wytchnieniowa
Opieka wytchnieniowa to forma wsparcia dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych lub niesamodzielnych. Umożliwia ona opiekunowi czasowy odpoczynek od codziennych obowiązków związanych z opieką. W Polsce istnieją różne formy opieki wytchnieniowej, a warunki korzystania z nich mogą się różnić w zależności od rodzaju świadczenia i miejsca zamieszkania.
Rodzaje opieki wytchnieniowej i warunki szczegółowe:
opieka wytchnieniowa w formie pobytu dziennego:
– osoba zależna przebywa w ośrodku wsparcia w ciągu dnia, a opiekun ma czas wolny,
– warunki mogą obejmować wiek osoby zależnej, stopień niepełnosprawności, rodzaj schorzenia;
opieka wytchnieniowa w formie pobytu całodobowego:
– osoba zależna przebywa w ośrodku przez określony czas (np. weekend, tydzień), a opiekun ma dłuższy odpoczynek,
– warunki mogą być bardziej restrykcyjne niż w przypadku pobytu dziennego;
opieka wytchnieniowa świadczona w domu osoby zależnej:
– opiekun zastępczy przychodzi do domu osoby zależnej, a opiekun ma czas wolny,
– warunki mogą obejmować dostępność opiekunów zastępczych w danym regionie.
Szczegóły dotyczące świadczeń znajdziesz na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej:
W przypadku pytań zachęcamy do wizyty w Centrum Usług Społecznych w Krynicy Morskiej, ul. Górników 15 a lub do kontaktu telefonicznego pod numerem: 55 620 24 17.
